किडनी सिकुडणे म्हणजे काय?

हे नाकारता येणार नाही की किडनी हा एक अतिशय महत्वाचा अवयव आहे आणि निरोगी जीवनासाठी त्याचे योग्य कार्य करणे आवश्यक आहे. काही अंतर्निहित कारणांमुळे त्यावर परिणाम होऊ शकतो. पण त्याचे योग्य निरीक्षण न केल्यास आणि उपचार न केल्यास किडनीच्या कार्यात घट होते, ज्याला रेनल अट्रॉफी – सामान्यपणे “किडनी सिकुडणे” – असे संबोधले जाते. सुरक्षित उपचारासाठी, आयुर्वेदात किडनी पुनरुज्जीवनाचा प्रयत्न करा.

वैद्यकीयदृष्ट्या ‘रेनल अट्रॉफी’ म्हणून ओळखले जाणारे, ही अशी अवस्था आहे ज्यात किडनीचे आकार कमी होतात आणि सामान्य कार्यात अडथळे येतात. हे जन्मापासून दोन्ही किडनींच्या आकारात लहान असलेल्या रेनल हायपोप्लासिया शी गहाळ ओळखले जाऊ शकते. ही असामान्यता किडनीला पुरेसा रक्तपुरवठा न झाल्यामुळे होते. उपचार न केलेल्या लक्षणांमुळे किंवा गुंतागुंतीमुळे, जसे की पायलोनफ्रायटिस आणि पॉलिसिस्टिक किडनी डिसीज, दीर्घकालीन किडनी संक्रमण होतात.

इतर दीर्घकालीन किडनी रोग देखील किडनीच्या पेशींमध्ये सिकुडण्याची कारणे ठरतात. हे सर्व घटक किडनी फेल्युअर किंवा गुंतागुंतीच्या किडनी रोगाकडे नेऊ शकतात. या अवस्थेचा व्यावसायिकपणे योग्य आयुर्वेदिक उपचाराद्वारे उपचार करणे आवश्यक आहे.

सल्ला आरक्षित करा

किडनी सिकुडणे: लक्षणे आणि संकेत कोणते आहेत?

किडनी सिकुडण्याची लक्षणे सुरुवातीच्या टप्प्यात दुर्लक्षित राहू शकतात किंवा 30%-40% कार्यक्षमता गमावल्यावरच स्पष्ट होतात.

जसे किडनी रक्त आणि टाकी पदार्थ फिल्टर करण्यात कमी सक्षम होतात, तसे लक्षणे सहज दिसू लागतात. तुम्हाला लघवीच्या वारंवारीत, पेशाब होण्याच्या पद्धतीत बदल, त्वचेचा काळसरपणा, झोपेचा अभाव, खाज, भूक गमावणे, मळमळ, उलटी आणि स्नायूंचे क्रॅम्प्स दिसू शकतात. इतर संकेतांमध्ये अॅसिडोसिस, अनोरेक्सिया, उच्च क्रीएटिनिन पातळी, इलेक्ट्रोलाइट संतुलनातील गडबड आणि पोषणातील कमतरता येऊ शकते. उत्तम सल्ल्यासाठी जवळच्या किडनी आयुर्वेदिक डॉक्टरांचा शोध घेऊन त्यांच्याशी सल्लामसलत करा.

किडनीची खराबी दर्शवणारी अधिक सामान्य लक्षणे व संकेत पुढीलप्रमाणे आहेत:

  • लघवी करताना वेदना
  • पोटात वेदना, मुख्यत्वे बाजू आणि पाठीमागील वेदना
  • अतिरिक्त लघवी होणे
  • पाय आणि हातांची सूज
  • किडनी भागात अस्वस्थता
  • थकवा जाणवणे
  • लघवीत रक्ताची उपस्थिती

अधिक गंभीर प्रकरणांमध्ये, जेव्हा रोग दीर्घकालीन होऊन अंतिम टप्प्यात पोहोचतो, तेव्हा खालील अतिरिक्त लक्षणे दिसू शकतात;

  • छातीतील वेदना
  • श्वास घेण्यात त्रास (अल्पश्वास), इ.

किडनी सिकुडण्याची कारणे कोणती आहेत?

रेनल अट्रॉफी, ज्याला किडनी सिकुडणे असेही म्हणतात, ही अशी अवस्था आहे ज्यात किडनी अत्यधिक सिकुडल्या आहेत, ज्यामुळे सामान्य कार्य प्रभावित होते. यासाठी अनेक संभाव्य कारणे असू शकतात.

किडनी सिकुडण्याचे एक सामान्य आणि प्राथमिक कारण म्हणजे किडनीच्या धमन्यांमध्ये अडथळा, ज्याला रेनल स्टेनोसिस म्हणून ओळखले जाते. हा अडथळा किडनीला रक्त पुरवठा करणाऱ्या मुख्य धमन्यांमध्ये होतो. हा अडथळा अत्यधिक चरबीच्या संचय किंवा रक्ताच्या गाठीमुळे धमन्यांचे कठीण होण्यामुळे होतो.

या अवस्थेचे आणखी एक सामान्य कारण म्हणजे मूत्रमार्गातील अडथळा. लघवीच्या सामान्य प्रवाहात अडथळा येणे, ज्यामुळे किडनीवर जास्त दाब येतो आणि नेफ्रॉन्सना नुकसान होते. जास्त कामामुळे किडनीच्या या मूलभूत कार्यात्मक युनिट्सना हानी पोहोचू लागते.

दुसरा योगदान देणारा घटक म्हणजे किडनी स्टोन. उपचार न केल्यास किडनीमध्ये अडथळा निर्माण होऊन किडनीला नुकसान होते आणि ती सिकुडते. आयुर्वेदात किडनी स्टोनच्या उपचाराचा शोध घ्या.

काही प्रकरणांमध्ये, सिकुडणे जन्मजात असू शकते. कमी विकसित किडनी किंवा दोन्ही किडनींचा जन्मजात दोष म्हणून निदान केले जाते. अशा प्रकारच्या रेनल अट्रॉफीसाठी सहसा कोणत्याही विशेष उपचारांची आवश्यकता नसते.

किडनी सिकुडण्याचे निदान

ही एक गंभीर अवस्था आहे ज्यात किडनीचे कार्य थांबल्यामुळे डायलिसिस किंवा किडनी ट्रान्सप्लांटची आवश्यकता असते. किडनीचे एक अत्यावश्यक कार्य म्हणजे रक्तदाबाचे नियमन करणे.

  • किडनी रक्तदाबाच्या नियमनावर मोठ्या प्रमाणात परिणाम करतात. जर किडनी योग्यरित्या कार्य करत नसतील तर उच्च रक्तदाब उद्भवू शकतो.
  • जर संक्रमण असेल तर किडनीच्या भागात वेदना होऊ शकतात. सिस्टायटिस – एक वेदनादायक मूत्रमार्गाचा संक्रमण – देखील होऊ शकतो.
  • जर निरोगी किडनीला हानी पोहोचली तर किडनी फेल्युअर होऊ शकतो. शरीर हानीग्रस्त किडनीच्या कार्यातल्या कमतरतेची भरपाई करण्यासाठी निरोगी किडनी वापरते. या समस्यांपासून बचाव करण्यासाठी, रेनल अट्रॉफीचे लवकरात लवकर निदान व उपचार करणे आवश्यक आहे.
  • जर किडनी सिकुडणे – ज्याला रेनल अट्रॉफी देखील म्हणतात – त्वरित उपचार न केले तर अनेक समस्या उद्भवू शकतात.
  • या गंभीर अवस्थेत किडनीचे कार्य थांबल्यास डायलिसिस किंवा किडनी ट्रान्सप्लांटची आवश्यकता असते. डायलिसिस थांबवा, आयुर्वेद वापरा हा आमचा घोषवाक्य आहे.

किडनी सिकुडण्याचे प्रतिबंध

आयुर्वेदानुसार, किडनी सिकुडणे टाळण्यासाठी आहारातील बदल, किडनी डिटॉक्ससाठी आयुर्वेदिक हर्ब्स, जीवनशैलीतील सुधारणा आणि लक्षित उपचार पद्धतींचा समावेश असलेल्या व्यापक नियमानुसार वागणे आवश्यक आहे.

जीवनशैलीतील सुधारणा:

आयुर्वेदानुसार, किडनीचे आरोग्य टिकवण्यासाठी संतुलित जीवनशैली अत्यावश्यक आहे. यामध्ये नियमित व्यायाम, पुरेशी झोप आणि योग व ध्यानासारख्या तणाव कमी करणाऱ्या पद्धतींचा समावेश होतो.

योग:

आयुर्वेदिक औषधांचा आणखी एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे योग. तो शरीराच्या मुख्य अवयवांना, विशेषतः किडनीला, बळकट करण्यास मदत करतो.

किडनी सिकुडणे आयुर्वेदिक उपचार

आयुर्वेदिक औषधे:

हे उपचार रेनल अट्रॉफी थांबवण्यास देखील मदत करू शकतात. हे औषधे द्रव प्रवाहातील अडथळे दूर करण्यात आणि रोगाच्या मूळ कारणावर लक्ष केंद्रित करण्यात सहाय्य करतात. आयुर्वेद नैसर्गिकरित्या उगवणाऱ्या वनस्पतींचा वापर करून शारीरिक आजारांचा उपचार करतो. पुनर्नवा, कासनी, वरुण, मिल्क थिस्टल, शिरीष आणि श्रेगू यांसारख्या अँटी-इन्फ्लेमेटरी आणि अँटीऑक्सिडंट गुणधर्म असलेल्या हर्ब्स किडनीचा नैसर्गिक आकार आणि उत्तम कार्य पुन्हा प्राप्त करण्यात मदत करतात.

आहारातील बदल:

रेनल दाब कमी करण्यासाठी, आयुर्वेद प्रोटीन आणि मीठ कमी असलेला आहार सुचवतो. पौष्टिक धान्य, फळे, भाज्या आणि कमी चरबीयुक्त मांसाचा समावेश असलेल्या संतुलित आहारामुळे किडनीचे आरोग्य टिकवता येते.

आयुर्वेदिक उपचार:

काही आयुर्वेदिक उपचार कदाचित फायदेशीर ठरू शकतात. उदाहरणार्थ, किडनी रोगासाठी पंचकर्म व अ‍ॅक्यूप्रेशर काही तज्ञांनी सुधारित किडनी आरोग्यासाठी शिफारस केले आहे. अ‍ॅक्यूप्रेशरची संकल्पना अशी आहे की जीवनशक्ती शरीराच्या मेरिडियन्समधून वाहते.

योग, हर्बल उपचार आणि संतुलित आहार हे सर्व आयुर्वेदिक उपचाराचा भाग आहेत जे तुमच्या किडनीला त्यांचा नैसर्गिक आकार परत मिळविण्यास मदत करतात. या घटकांचे आदर्श संयोजन किडनीला लक्षणीयरीत्या निरोगी, अधिक सक्रिय आणि बरे बनवते. सुरक्षित वापरता येणारी किडनी आयुर्वेदिक औषधे ही जुनी पण भविष्यदर्शी पद्धत आहे.

karma ayurveda